1.- Erretiro aurreratuagatiko kalte-ordainak arautzen dira
2010eko uztailaren 16an 185/2010 DEKRETUA argitaratu zen, uztailaren 6koa, Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitateaz kanpoko irakasle funtzionarioen lan-baldintzak arautzen dituen akordioa onartzeko dena. 68. artikuluan borondatezko erretiroa hartzeko aukera ezartzen da, eta ”prima de jubilación voluntaria que complementará la suma resultante de la pensión de jubilación más la gratificación extraordinaria contemplada en la LOE”.
“Akordio Arautzaile” hori Eusko Jaurlaritzak eta UGT eta CCOO sindikatuek sinatu zuten, Eusko Jaurlaritzako lehendakari PSEko Patxi López jauna zela.
2.- Erretiro aurreratuagatiko kalte-ordainak eten egingo dira.
2012ko urtarrilaren 23an, Euskal Autonomia Erkidegoko 2012. urteko Aurrekontu Orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 6/2011 Legea argitaratu zen. 19. artikuluko 11. paragrafoak hau dio: “Quedarán también SUSPENDIDOS en su aplicación los artículos y cláusulas en los que se regulan primas por jubilación voluntaria. Dicha suspensión afectará a las jubilaciones voluntarias de los empleados públicos cuya fecha de efectos sea posterior al 31 de diciembre de 2011”. Eusko Jaurlaritzako lehendakari PSEko Patxi López jauna zela. López del PSE.
3.- Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorretan antzeko artikulu bat argitaratu da, erretiro aurreratuagatiko kalte-ordaina kobratzeko eskubidea ETETEN duena, eta de facto eskubide hori EZABATUTA geratzen da 2012ko urtarrilaren 1etik aurrera.
4.- 2012ko otsailaren 3an, 9/2012 DEKRETUA, urtarrilaren 31koa, gastu publikoa murrizteko neurriak aplikatzeari buruzkoa, non berresten baita ETENDA geratzen direla Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren zerbitzuko langile publikoen borondatezko erretiroagatiko primak.
5.- Eusko Jaurlaritzari kalte-ordainen etendura baliogabetzeko eskatzen dion mozioa
2012ko martxoaren 15ean, Eusko Legebiltzarreko Osoko Bilkurak ARALAR talde politikoko Daniel Maeztu jaunaren mozio bat onartu zuen, Eusko Jaurlaritzari honako hauek eskatzeko: “A que anule el Decreto 9/2012 de 31 de enero que recoge los recortes, entre otros, en los supuestos de enfermedad, jubilación voluntaria, contrato de relevo, permiso por razón de edad y prórroga en el servicio activo”. Mozioa oposizioko alderdi politikoen botoekin onartu zen, baita EAJren botoekin ere.
Eusko Jaurlaritzak ez du kontuan hartzen Eusko Legebiltzarrak onartutako mozio hori.
6.- 2012ko abenduaren 17an hasi zen EAJk eta PSEk osatutako Eusko Jaurlaritzaren X. legegintzaldia. Eusko Jaurlaritzako lehendakaria, legegintzaldi honetan, Iñigo Urkullu jauna izango da.
2012ko abenduan bilerak egin ziren EAJrekin eta osatutako Eusko Jaurlaritza berriarekin, eta ziurtatu ziguten euren borondatea zela 2012ko martxoaren 15ean bozkatu zutena betetzea, Eusko Jaurlaritzari kalte-ordainen etetea baliogabetzeko eskatzen zion mozioa babestu zutenean.
Ez dute emandako hitza bete, eta etengabe gogoratzen zaie bileretan, kontzentrazioetan, elkarrizketetan, argitalpenetan eta abarretan.
7.- Hainbat bilera egin dira beti alderdi politikoekin, eta, oro har, honako jokabide-eredu honi jarraitu zaio:
- Alderdiak oposizioan daudenean, gure eskaerak babesten dituzte, EAJ barne.
- Eusko Jaurlaritzan daudenean, haien jokabidea aldatu egiten da, PSE ados dago gure eskaerei irtenbidea bilatzearekin, baina argudiatzen du EAJrekin egindako gobernu-akordioek eragotzi egiten dietela egoera lehengoratzeko ekintzak abiaraztea. EAJ, bere aldetik, erabat ixten da edozein negoziaziotan, eta auzitegien esku uzten du konponbidea.
8.- Agerraldia Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean
2017ko abenduaren 4an, Adostuzek agerraldia egin zuen Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean, alderdi politiko guztien ordezkariekin.
Agerraldi horretan, orain arte gertatutakoaren aurkezpen zehatza egin da, eta honako hauek azpimarra ditzakegu:
- EAJk, orain gobernuan, gogorarazi zigun auzibidearen emaitza gure interesen aurkakoa izan zela. Arazoa konpontzeko borondatea agertu zuen, baina ez orain. Negoziazio-prozesu baten bidez konponduko zela esan zigun, etab. Bere haserrea adierazi zuen arazoa beste batzuek sortu zutelako, eta orain bere alderdiari dagokio konpontzea.
- PSEk adierazi du akordioa dela gobernuak autozuzenketa bat sartzea aurrekontuetan etendura kentzeko. Oraingoz, etena kentzearekin batera ez litzateke partida ekonomikorik egongo.
- PP, BILBU eta ELKARREKIN-PODEMOS erabat ados daude gure aldarrikapenekin, eta azken alderdi politiko horrek aurkeztuko duen aurrekontuen zuzenketa bat babestuko dute.
- Oro har, alderdi guztiek diote arrazoia dugula, eta Eusko Jaurlaritzak onartzen du gu garela abenduaren 23ko 6/2011 Legeak eragindako kaltetuenak.
- Agerian geratu da gainerako Administrazio Publikoek erretiro-sariekin jarraitu dutela.
- Era berean, 2013tik aurrera txanda-kontratuak erregularizatu direla azaldu da.
- Azaldu dugun beste adibide bat da aparteko ordainsaria KENTZEA ETENDURA bihurtu zela eta, azkenean, ordaindu egingo zela.
- Guk eskatzen dugu gure ETETEA ez dadila EZABATZE bihurtu.
- Malguak gara urte arteko plan baterako, Legebiltzarreko talde guztiek ezagutzen duten bezala.
Horregatik guztiagatik, eskatu zen etendura kentzeko, atzeraeraginezko ondorioekin 2012-01-01era, 2018ko aurrekontuetan zenbateko bat ezartzeko urte anitzeko plan batekin hasteko, sinbolikoa izan arren, eta kalte-ordaina kobratzeko dugun eskubidea aitortzeko.
Agerraldi horrek ez zuen ondoriorik izan gerora.
9.- Aurkeztu eta onartutako Legez Besteko Proposamena
2018ko maiatzaren 3an, Bilduk, Elkarrekin Podemosek eta Alderdi Popularrak adostutako eta defendatutako Legez Besteko Proposamena aurkeztu zen. PNL hori Eusko Legebiltzarrean onartzen da, eta kalte-ordainaren eskubidearen etendura kentzeko eta 2012ko urtarrilaren 1etik aurrera irakasle erretiratu guztientzako kalte-ordainak ordaintzeko urte anitzeko plan bat negoziatzeko gure eskaerak jasotzen ditu.
Eusko Jaurlaritzak ez dio jaramonik egiten LBP horri.
10.- Aurkeztutako eta izapidetu gabeko Lege-Proposamena
2019ko maiatzaren 2an, Eusko Legebiltzarrean «kontuan hartu» zen «2012ko urtarrilaren 1etik gaur egun arte aldez aurretik erretiratutako irakasleek kalte-ordainaren kobrantza etetea kentzeari buruz» aurkeztutako Lege-Proposamena. PP, EH BILDU eta ELKARREKIN PODEMOS legebiltzar taldeek Lege Proposamen hau defendatu dute, Eusko Jaurlaritzak “Irizpidea adierazteko akordioa” txostenean aurkeztutako argudioak desmuntatuz eta tramitazioa onartuz.
Tramitazioa Hezkuntza Batzordera bidaltzen da, eta, ondoren, EAJk Erakunde, Segurtasun eta Gobernantza Publikoaren Batzordera igortzea eskatzen eta lortzen du. Batzorde hori da batzordeburua, eta ez da legegintzaldi honetan izapidetzen.
11.- Erreklamazio kolektiboak
Adostuzek erreklamazio kolektiboen txanda batzuk antolatzen ditu, eta horietan jarduketa judizial bat hasi nahi duten bazkideak sartzen dira, kendu ez den eskubidea gauzatzeko, guri dagokigun erretiro aurreratuagatiko kalte-ordainak kobratzeko.
Guztira, sei erreklamazio-txanda kolektibo antolatu dira, eta 4.031 elkartek parte hartu dute.
12.- Adostuzek demandatutakoaren aldeko epaia
2022ko ekainaren 8an, Administrazioarekiko Auzien Gasteizko 1. Epaitegiak 201/2022 EPAIA eman zuen, Adostuzek eskatutakoaren aldekoa. Adostuzek antolatutako erreklamazio kolektiboko lehen hiru txandetan parte hartzen duten 2.632 bazkideei eragiten die aldeko epai horrek.
Gure demanda honela agertzen da epaian: “Pide la parte actora que se declare ajustada a Derecho la petición de que se le reconozca el derecho consolidado a cobrar las indemnizaciones por jubilación anticipada, junto con los intereses devengados desde el momento de la jubilación”
13.- Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako errekurtsoa
EAJk beti esan zigun egindako bileretan onartu egingo zutela irizpen judiziala, baina, egia esateko, Eusko Jaurlaritzak apelazio-errekurtsoa aurkeztu zuen Adostuzeko elkartekideen aldeko epaiaren aurka, eta, azkenik, Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak (EAEAN) 253/2024 epaia eman zuen 2024/05/28an. Bertan, Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako apelazio-errekurtso hori baiesten dute eta, ondorioz, gure aurkako epaia ematen dute. Emandako hitza falta da berriro.
14.- Adostuzek Auzitegi Gorenean aurkeztutako errekurtsoa
Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako apelazio-errekurtsoa baiesten duen 2024ko maiatzaren 28ko epai horren arabera, epai horren aurka kasazio-errekurtsoa aurkez zitekeen Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzien Salan. Adostuzek Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusian aurkeztu zuen errekurtsoa, eta Auzitegi Gorenera bidali zuen. 2024ko irailaren 26an, Auzitegi Goreneko Hirugarren Salak pertsonatutzat jo gintuen alderdiak (ADOSTUZ).